Wanneer je een auteur gaat begeleiden in een redactietraject, is het verstandig om vooraf goede afspraken te maken over wat de samenwerking precies inhoudt. In dit artikel ontdek je hoe dat eruit kan zien, en leer je over het nut van verwachtingsmanagement.
Vervelende verrassingen voorkomen
Duidelijke afspraken maken met je klant doe je om gedoe tijdens de samenwerking te voorkomen. Bijvoorbeeld dat de schrijver die je begeleidt tussendoor ineens van alles wil wijzigen in het manuscript, terwijl jij al begonnen bent met redigeren. Of dat je allemaal losse hoofdstukken toegestuurd krijgt, in plaats van éen bestand. Het kan ook gebeuren dat je klant je heeft gevraagd het manuscript te redigeren, maar achteraf kwaad is omdat-ie nog spelfouten opmerkt, of wil dat je alle problemen in het manuscript voor ’m oplost en na jouw redactie zelf niets meer aan het verhaal hoeft te doen.
Dit soort vervelende verrassingen hebben alles te maken met het gat tussen wat je klant denkt dat-ie krijgt en wat-ie van jou mag verwachten. En hoe groter dat gat is, hoe groter de teleurstelling, en hoe stroever de samenwerking.
Het sleutelwoord om dit voor te zijn: verwachtingsmanagement.
Hoe ziet verwachtingsmanagement eruit?
Verwachtingen managen doe je door te bevragen, duiden en begrenzen.
Je klant bevragen
Het bevragen van een potentiële klant doe je om het startpunt van jullie samenwerking en de wensen te achterhalen. Is er begeleiding geweest bij het schrijven? Wat wil je potentiële klant precies bereiken?
Bedenk dat debutanten vaak niet doorhebben wat er allemaal komt kijken bij redactiewerk. Meestal komt dat helemaal niet voort uit onwil, maar uit pure onwetendheid. Wat er dan voor kan vallen is zo’n eerder geschetste situatie waarin je klant verwacht dat je alle taalfouten uit een manuscript haalt als je het redigeert. Jij weet best dat het in de redactiefase van een boek te vroeg is om nauwkeurig alle spelfouten te verbeteren. Maar vanuit je klant gezien is het best logisch dat-ie achteraf teleurgesteld is als die er nog in staan, zeker wanneer-ie het maakproces van een boek niet doorziet.
Het maakproces duiden
Het is dus noodzakelijk om het maakproces van een boek voor je potentiële klant te duiden. Dat doe je door gedoseerd informatie te verstrekken over hoe zich dat verhoudt tot jouw aanbod. Bijvoorbeeld zo:
‘Om tot een kwalitatief boek te komen wordt een manuscript eerst geredigeerd, dan persklaargemaakt, en vervolgens wordt de zetproef gecorrigeerd. Als ik je manuscript redigeer, dan beoordeel ik het op hoofdlijnen. Dat betekent dat ik feedback geef op conflict, personages, plot en structuur, perspectief, setting, tempo, dialogen en beschrijvingen, stijl en toon. Daarna kun jij aan de slag met herschrijven.’
Grenzen stellen
Begrenzen doe je vervolgens door terug te grijpen op de wensen van je klant, en helder en duidelijk te benoemen wat wel en ook wat niet mogelijk is wanneer je een manuscript redigeert.
‘Inzoomen op zinsniveau (zoals checken van de alinea-indeling of spelling en grammatica) heeft in de redactiefase niet zo veel nut, omdat je op basis van de feedback zeer waarschijnlijk nog allerlei zinnen omgooit. Dat doe ik dus wanneer ik je manuscript persklaarmaak. Het is geen onderdeel van mijn dienst redigeren.’
Toets vervolgens of jouw aanbod op dit moment het beste is om het probleem van de auteur op te lossen.
Zijn jullie het eens? Maak dan ook afspraken over:
- aanleverinstructies
- de datum waarop de auteur het volledige manuscript bij je aanlevert
- je werkwijze (bijv. werken met wijzigingen bijhouden)
- jouw deadline
- bij meerdere redactierondes: de planning
- het honorarium en wanneer je factureert
Wanneer start je met verwachtingen managen?
In de gestandaardiseerde workflow van een redactietraject is verwachtingsmanagement onderdeel van het kennismakingsgesprek met een auteur. Het maken van heldere afspraken doe je tijdens de onboarding. Je leert erover in de redactieopleiding van studio folio.
Meer concrete voorbeelden nodig?
In de opleiding Razor-sharp redigeren leer je een eigen redactietraject in te richten en auteurs professioneel te begeleiden. Van hoe je effectief een kennismakingsgesprek voert tot werken met een voorbereidingsdocument en aanleverinstructies voor je klant. Met voorbeelden en templates die je keer op keer kunt blijven gebruiken.
studio folio is door het CPION erkend als onderwijsinstelling en is opgenomen in het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs.
Verder lezen?