Wat een corrector doet is zich bezighouden met het checken van de opgemaakte zetproef van een manuscript. Als corrector breng je op papier of digitaal in Adobe verbeteringen aan op het gebied van spelling en woordkeus, woordvolgorde, afbrekingen, hoerenjongen, weeskinderen, uithangers en andere inconsistenties in vormgeving en illustraties.
Bij een professioneel maakproces van een boek is de correctieronde de derde en laatste redactieronde. In eerdere redactierondes is het manuscript door een redacteur en een persklaarmaker beoordeeld en verbeterd in Word. Daarna is de herschreven, aangepaste, geschoonde tekst opgemaakt door een vormgever. Wat vervolgens uit het opmaakprogramma rolt noem je een zetproef.
Als corrector loop je deze zetproef grondig na. Daarbij gaat je aandacht specifiek uit naar de vormgeving en naar het opmerken van fouten die in eerdere fases in het proces over het hoofd zijn gezien.
Hoe ziet het takenpakket van een corrector eruit?
Als corrector in het boekenvak ga je als het ware met een stofkam door de opgemaakte zetproef van een boek om de allerlaatste fouten eruit te pikken. Je takenpakket bestaat onder andere uit het wegwerken van dt-fouten en foutieve afbrekingen. Je wijst verbeteringen aan in samenstellingen, zinsbouw en woordkeus. Ook raadpleeg je bronnen om taalkwesties te onderzoeken en een weloverwogen keuze maken op basis van een naslagwerk of de huisregels van een uitgeverij.
Daarnaast breng je als corrector verbeteringen aan in de vormgeving. Je signaleert bijvoorbeeld hoerenjongen, weeskinderen en uithangers – de eerste of laatste regel van een alinea die eenzaam boven- of onderaan een pagina staat –, en bekijkt of de hoofdstukkoppen overal hetzelfde zijn opgemaakt. In het geval van beeld en illustraties check je of dit goed en leesbaar geplaatst is.
Hoe ziet corrigeren eruit?
Het corrigeren van een zetproef kan op verschillende manieren. Het meest gebruikelijk is digitaal corrigeren in Adobe, waarbij je op een correcte manier gebruikmaakt van de gereedschappen onder het tabblad ‘Opmerking’, zoals ‘Tekst doorhalen’, ‘Tekst verwijderen’ en ‘Tekst invoegen’.
Voor de coronapandemie gebeurde corrigeren vrijwel altijd op papier, waarbij gebruikgemaakt werd van de officiële Nederlandse correctietekens, die zijn genormeerd in NEN 632. Tegenwoordig is dit minder gebruikelijk.
De rol van een corrector
De rol van een corrector is die van de hekkensluiter. Je zet de puntjes op de i. Nadat jouw correcties in de zetproef zijn doorgevoerd, is het boek gereed om naar de drukker te sturen. Door zo nauwkeurig mogelijk te zijn draag je bij aan het vergroten van leesplezier, omdat een lezer niet door kleine onvolkomenheden wordt afgeleid van het verhaal. Daardoor kan-ie ongestoord wegdromen.
Wat doet een corrector niet?
Als corrector ben je niet de eerste lezer van het manuscript. Voor jou waren een redacteur en een persklaarmaker aan de beurt. Zij hebben gewerkt in Word, en hebben onder andere gelet op de verhaallijnen, dialogen, feitelijke onjuistheden en kromme zinnen. Over een heleboel kwesties is al gesproken, en er zijn bewuste keuzes gemaakt in overleg met de auteur.
Als corrector kijk je daar in principe dus niet meer naar. Enerzijds omdat het niet jouw rol is, anderzijds omdat er praktische bezwaren aan kleven. Wanneer een zetproef eenmaal is opgemaakt, is het niet verstandig om nog grote passages om te gooien. Daarmee creëer je verloop in de proef: de tekst gaat dan schuiven over de pagina’s, waardoor er weer nieuwe fouten kunnen ontstaan, bijvoorbeeld in afbrekingen.
Hoe word je corrector?
Het beroep van corrector bestaat niet in loondienst, alleen op freelancebasis. Wanneer je als corrector aan de slag wilt, richt je je eigen bedrijf op. Zowel uitgeverijen als auteurs die hun boek uitgeven in eigen beheer kunnen dan je opdrachtgevers worden.
Het vak van corrector is geen beschermd beroep, en om het beroep van corrector uit te kunnen oefenen is geen speciale vooropleiding of diplomering nodig. Als je corrector wilt worden geeft een certificaat van redactieacademie studio folio uitgevers, zelfstandig auteurs en andere personen en instellingen in de literaire wereld wel de zekerheid dat je over kwalitatieve correctievaardigheden beschikt.
Wil je een boek leren corrigeren?
In de opleiding Kick-ass corrigeren leer je opgemaakte zetproeven nauwkeurig te checken, zodat je professioneel aan de slag kunt in opdracht van uitgeverijen of auteurs hun boek die uitgeven in eigen beheer.
studio folio is door het CPION erkend als onderwijsinstelling en is opgenomen in het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs.
Verder lezen?